Inhoud

• Wat doet penicillamine en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik penicillamine gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

penicillamine

Artsen schrijven penicillamine voor bij nierstenen en bij de leverziekte ziekte van Wilson.

Wat doet penicillamine en waarbij gebruik ik het?

Nierstenen

Oorzaak
Wanneer bepaalde stoffen in de urine niet volledig oplossen, kunnen ze neerslaan.

Verschijnselen
Deze neerslag kan aangroeien tot `stenen` en dan de binnenkant van de blaas en urinewegen irriteren.

Het geeft een pijnaanval als de niersteen in de urineleider terechtkomt. Zo`n aanval van pijn heet een niersteenkoliek. De pijn is vaak zo hevig dat u ook misselijkheid bent en moet braken.

Behandeling
Meestal komt een niersteen binnen enkele dagen in de blaas terecht, waarna u de steen uitplast.

De behandeling is er voornamelijk op gericht aangroei van nieuwe nierstenen te voorkomen. Het belangrijkste hierin is om per dag minimaal twee liter urine te produceren, dus minstens twee liter vocht te drinken.

De arts tracht soms met medicijnen de aangroei van nieuwe nierstenen te voorkomen. Het is afhankelijk van de samenstelling van de nierstenen welke medicijnen daarvoor geschikt zijn. Bestaat de niersteen voor een deel uit het aminozuur cystine (een afbraakproduct van eiwiten), dan kan penicillamine effect hebben.

Effect
Penicillamine verbetert de oplosbaarheid van cystine. Hierdoor zullen nierstenen met cystine minder snel ontstaan. Het duurt enkele weken tot maanden voor het volledige effect van dit middel is bereikt.

Ernstige leverziekte

Penicillamine wordt gebruikt bij de ziekte van Wilson. Bij deze erfelijke aandoening stapelt zich te veel koper in het lichaam op. Dit leidt tot verschillende verschijnselen, zoals trillen, spraakstoornissen en levercirrose.

Werking
Penicillamine bindt met het koper. De nieren scheiden deze verbinding vervolgens via de urine uit.

Effect
Het kan drie maanden duren voor verbetering merkbaar is.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Behalve het gewenste effect geeft dit medicijn ook bijwerkingen. Uw bloed en urine worden daarom om de paar weken gecontroleerd.

Aarzel niet uw arts te raadplegen als u een van onderstaande bijwerkingen opmerkt of als u andere verschijnselen ervaart, waarvan u vermoedt dat ze door penicillamine komen.

Patiënten die bij het gebruik van goudzouten ernstige bijwerkingen hebben gekregen, hebben ook een hoger risico op ernstige bijwerkingen van penicillamine. In een enkel geval treedt bij de ziekte van Wilson aanvankelijk een verergering van verschijnselen op.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Huiduitslag, galbulten en jeuk door allergie voor penicillamine

  Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts. Als u ooit op een penicilline-antibioticum allergisch reageerde, heeft u grote kans dat u ook een allergie heeft voor penicillamine. Treedt de huiduitslag op net nadat u voor het eerst dit middel bent gaan gebruiken, dan is het vaak mogelijk opnieuw met penicillamine te beginnen, maar dan in een lagere dosering. Treedt er huiduitslag pas na enkele maanden op en is er ook sprake van hevige jeuk, gewrichtpijn, gezwollen lymfeklieren en koorts, dan is het meestal niet mogelijk opnieuw met dit middel te starten. Deze vorm van huiduitslag komt veel minder vaak voor.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten (misselijkheid, braken, buikpijn, minder eetlust en soms diarree)

• Nieraandoeningen

  Mensen met een verminderde nierwerking mogen dit middel vaak niet gebruiken. Raadpleeg uw arts. Van iedereen wordt de nierwerking regelmatig gecontroleerd, zodat tijdig met het middel gestopt kan worden. Raadpleeg uw arts ook al u bloederige of troebele urine krijgt.

• Ontstekingen en zweertjes in de mond. Een pijnlijke mond en kloofjes in de mondhoeken.

  Als u er te veel last van krijgt, moet u uw arts raadplegen. Wees voorzichtig met tandenpoetsen, flossen of tandenstokers. Vraag uw tandarts om advies hoe u uw gebit het beste kunt onderhouden. Meld uw tandarts altijd dat u dit middel gebruikt, zodat deze met uw arts kan overleggen.

• Verlies van smaak

  Dit kan drie maanden of langer aanhouden, maar gaat over, ook als u doorgaat met de behandeling.

• Koorts

  Dit treedt meestal binnen drie weken na begin van de behandeling op.

• Gewichtstoename

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Afwijkingen in het bloed

  Deze kunnen na enkele weken tot maanden ontstaan. Het bloed wordt daarom elke maand gecontroleerd. Als u keelpijn, koorts en blaren in de mond krijgt of als u snel blauwe plekken krijgt, waarschuw dan uw arts. Dit kan een aanwijzing zijn voor een mogelijke bloedafwijking.

• Benauwdheid en kortademigheid

  Raadpleeg uw arts als u hier last van krijgt.

• Beschadigingen en bloedingen van de huid

  Dit komt doordat uw huid breekbaarder is, vooral op plaatsen die aan druk blootstaan.

• Gerimpelde huid

• Extreme spierzwakte

  Dit verschijnsel kan komen door de spierziekte myasthenia gravis en merkt u in eerste instantie aan voortdurend dichtvallende oogleden. Gebruik dit middel niet als u hier last van heeft. De spierzwakte kan ook komen door ontstoken spieren. Dit merkt u ook aan gezwollen, pijnlijke gewrichten en rode vlekken.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Ernstige huidaandoeningen, te merken aan rode vlekken of blaren

  Merkt u een van deze verschijnselen, raadpleeg dan meteen uw arts.

• Bloedarmoede door een tekort aan ijzer

  Als het optreedt, is het meestal (maar dan nog zeer zelden) bij kinderen of vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

• Verminderde leverwerking

  Uw arts zal uw leverwerking regelmatig controleren.

• Ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis), dit is de herkennen aan een hevige buikpijn.

  Raadpleeg uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik penicillamine gebruiken met andere medicijnen?

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Zuurbindende maagmiddelen verminderen de opname van penicillamine, waardoor het minder goed zal werken. Er zijn veel zuurbindende maagmiddelen op de markt. Ze bevatten magnesium- of aluminiumzouten. Raadpleeg uw arts als u een dergelijk middel gebruikt. Mogelijk kan uw arts u een ander maagmiddel voorschrijven. Gaat u de zuurbinder toch gebruiken, zorg er dan voor dat zich geen zuurbinder samen met penicillamine in uw maag bevindt. Dat kan door penicillamine in te nemen tot 2 uur VOOR de zuurbinder. Vraag uw apotheek om een innameschema.
• Maagzuurbinders. Dit zijn meestal zonder recept verkrijgbare middelen, met bijvoorbeeld algeldraat, calciumcarbonaat of magnesiumhydroxide als werkzame stof. Deze medicijnen verminderen de opname van penicillamine in het lichaam. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u. U kunt ook penicillamine minimaal twee uur voor de maagzuurbinder of vier uur na de maagzuurbinder nemen.
• Medicijnen die calcium of magnesium bevatten. Neem penicillamine ten minste 2 uur vóor of 4 uur na het medicijn met calcium of magnesium.
• Medicijnen met ijzer. Dit zijn medicijnen die een van de volgende bestanddelen bevatten: ferrosulfaat, ferrofumaraat, ferrogluconaat, ferrochloride, ferrioxidesaccharaat. Zorg er dan voor dat zich geen ijzer samen met penicillamine in uw maag bevindt. Dat kan door penicillamine in te nemen tot 2 uur VOOR ijzer. Vraag uw apotheek om een innameschema.
  Een ijzerbevattend medicijn met gereguleerde afgifte mag u helemaal niet samen met penicillamine gebruiken. De gereguleerde afgifte is te herkennen aan 'MGA' of 'retard'. Overleg met uw arts of een ijzerpreparaat ZONDER gereguleerde afgifte voor u mogelijk is.
• Digoxine, een medicijn tegen hartritmestoornissen. Wanneer u al digoxine gebruikt en u start met penicillamine, dan kan de hoeveelheid digoxine in uw bloed minder worden. Als u weer stopt met het gebruik van penicillamine, dan stijgt de hoeveelheid digoxine in het bloed weer. Vermeld daarom altijd aan uw arts als u digoxine gebruikt en met het gebruik van penicillamine gaat beginnen of juist gaat stoppen. Uw arts zal dan de concentratie digoxine in uw bloed controleren.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden en alcohol drinken?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alles eten?
Uw arts kan u een dieet aanraden om een tekort aan vitamine B6 (pyridoxine) te voorkomen. Ook zijn er tabletten met pyridoxine beschikbaar.

• Nierstenen: uw arts kan bovendien een dieet adviseren om de aangroei van nierstenen te voorkomen.
• Ziekte van Wilson: uw arts zal u een dieet met weinig koper adviseren.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken tijdens de zwangerschap of als u binnenkort zwanger wilt worden. Dit medicijn kan schade toebrengen aan het ongeboren kind.

Als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander medicijn kunt gebruiken. Pas anticonceptieve maatregelen toe als u dit middel gebruikt.

Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Als het in de moedermelk komt, kan het bijwerkingen bij het kind geven.

Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, dat u wel veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

• Capsules: heel doorslikken met een half glas water.
• Tabletten: innemen met een half glas water.

Bij nierstenen veel drinken tijdens de behandeling (2 tot 3 liter vocht per dag).

Wanneer?
Neem dit medicijn in op een lege maag. Dat is tot 1 uur voor het eten en vanaf 2 uur na het eten. Door voedsel wordt het namelijk minder goed opgenomen.

Hoe lang?

Ziekte van Wilson
De behandeling is meestal levenslang. Het kan 3 maanden duren voor de eerste verbetering merkbaar is.